Kış ayları geldiğinde, birçok kişi için ruh halinde farklılık hissedilmeye başlar. Bu durum, Psikiyatri Uzmanı Dr. Alparslan Asil Budaklı tarafından mevsimsel depresyon olarak tanımlanır. Özellikle sonbahar ve kış mevsiminde azalan güneş ışığının etkisi, ruh halinde değişikliklere yol açabilir.
Medical Park Göztepe Hastane Kompleksi Psikiyatri Kliniği’nden Uzm. Dr. Budaklı, mevsimsel depresyonun, ruh halindeki değişikliklerin sonbaharın sonlarına doğru başlayarak kış aylarına doğru artış gösterdiğini belirtiyor. Bu durum, bazı kaynaklarda “kış hüznü” olarak anılsa da, Amerikan Psikiyatri Birliği (APA) tarafından majör depresyonun mevsimsel bir alt tipi olarak tanımlandığını ifade ediyor.
Mevsimsel Depresyonun Tanımı ve Belirtileri:
Uzm. Dr. Budaklı’ya göre, mevsimsel depresyon ya da mevsimsel duygulanım bozukluğu (SAD), özellikle sonbahar ve kış aylarında ortaya çıkan ruh hali değişiklikleri ve depresyon ataklarının bir tanımıdır. Bu durum, yaşam kalitesini etkileyebilir, sosyal ve mesleki işlevselliği olumsuz yönde etkileyebilir. Toplumda yaklaşık yüzde 5 oranında görülen bu durum kadınlarda daha sık görülür.
Uzm. Dr. Budaklı, azalan güneş ışığının, ruh halini düzenleyen serotonin seviyelerini etkilediğini, aynı zamanda melatonin hormonunun düzenini bozarak uyku düzeni üzerinde etkisi olduğunu vurguluyor.
Mevsimsel Depresyon Belirtileri:
Bu durumda, sürekli hüzünlü hissetme, önceden keyif alınan aktivitelere ilginin azalması, iştah değişiklikleri, uyku düzeninde bozulmalar, yorgunluk hissi, hareketlerde yavaşlama gibi belirtiler sıkça görülür.
Tedavi Yöntemleri:
Uzm. Dr. Budaklı, mevsimsel depresyon tedavisi için ışık terapisi, ilaç tedavisi ve psikoterapi gibi yöntemlerin kullanıldığını belirtiyor. Işık terapisi, sabah saatlerinde yüksek miktarda ışık içeren özel cihazlar kullanarak beyinde nörotransmitter salınımını düzenlemeyi amaçlar.
Antidepresan tedavilerinin de kullanılabileceğini ifade eden Uzm. Dr. Budaklı, özellikle şiddetli ya da tekrarlayan mevsimsel depresyon vakalarında önerilebileceğini söylüyor. Bilişsel davranışçı terapi (BDT) gibi psikoterapi yöntemlerinin de negatif düşüncelerin fark edilmesi ve yaşam değişiklikleriyle depresyonla mücadelede önemli bir rol oynadığını ekliyor.
Mevsimsel depresyonun sadece artan karanlıkla ilişkilendirilmemesi gerektiğini vurgulayan Uzm. Dr. Budaklı, hem fiziksel hem de düşünsel durumun dikkate alınarak tedavi edilmesi gerektiğini belirtiyor.
