Kademeli emeklilik isteklerinin ve EYT (Erken Emeklilik Talepleri) düzenlemesinin gündemde olduğu bir dönemde, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yapılan açıklama dikkat çekti. SGK’nın verilerine göre, emekli olan EYT’lilerin 919 bininin hala sigortalı olarak çalıştığı belirlendi.
EYT düzenlemesi, 3 Mart 2023’te çıkarılan yasa ile yürürlüğe girdi. Bu düzenleme ile milyonlarca kişi emeklilik hakkı elde etti. Ancak, 2008 öncesi sigortalılar için Meclis’e yasa teklifi verilerek EYT’nin kapsamının genişletilmesi talep ediliyor.
Bakan’ın önceki açıklaması
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, daha önce yaptığı açıklamada kademeli emeklilik taleplerine olumsuz cevap verdiğini belirterek, “Staj sigortası ve kademeli emeklilikle ilgili bir çalışmamız yok” demişti. Ancak, 1999-2008 arasında sigortalı olanlar, EMADDER (Erken Emeklilik Derneği) çatısı altında kademeli emeklilik taleplerini sürdürmeye devam ediyor.
SGK’nın verilerine göre, 2023 yılında SSK (4A) kapsamında 1 milyon 925 bin, Bağ-Kur (4B) kapsamında 183 bin, Emekli Sandığı (4C) kapsamında ise 86 kişiye emekli maaşı bağlandı. Böylece toplamda yaşlılık aylığı bağlanan kişi sayısı 2 milyon 193 bin 791’e ulaştı ve toplam emekli sayısı 2023 yılında 15.2 milyon kişiye çıktı.
1 milyon 865 bine yükseldi
Geçen yıl emekli olan EYT’lerin yaklaşık yarısının hala sigortalı olarak çalıştığı tespit edildi. Habertürk’ün aktardığı bilgiye göre, emekli olduktan sonra sigortalı çalışmaya devam edenler için sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödeniyor. 2022’de 945 bin olan SGDP’ye tabi emekli çalışan sayısı, 2023’te 1 milyon 865 bine yükseldi. Bu durum, sigortalı çalışan emekli sayısının 919 bin kişi arttığını gösteriyor.
SGK’nın açıklamasına göre, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği açısından, 2023 yılında aktif/pasif dengenin önemli ölçüde bozulduğu belirtildi. 2022’de 1 emekliye karşılık 2,01 çalışan olan denge, 2023’te 1 emekliye karşılık 1,67 çalışan seviyesine geriledi.
EYT benzeri üç farklı Emeklilik Yasası çıkarıldı
EYT düzenlemesiyle ilgili yapılan açıklamalarda, Türkiye tarihine emeklilik açısından baktığımızda, EYT benzeri üç farklı Emeklilik Yasası çıkarıldığı ifade ediliyor. SGK Uzmanı Emin Yılmaz, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, mevcut yasalara göre emeklilik şartlarının otomatik olarak belirlendiğini ve şu an Meclis’e sunulan ikinci bir EYT yasa teklifi olduğunu belirtti. Yılmaz, sürecin meclisin vereceği karara bağlı olduğunu vurguladı.