Türkiye’de emeklilik şartları, zaman içinde değişkenlik gösterirken, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar ile sonrasında sigortalı olanlar arasında farklılık ortaya çıkmıştır. Bu durum, erken emeklilik ve emeklilik yaşını düşürme arayışında olan vatandaşlar için zorluklar doğurmuştur. Ancak, staj ve çıraklık sigortası, bu mücadelede önemli bir fırsat sunmaktadır.
Staj ve Çıraklık Sigortası Nedir?
Staj ve çıraklık sigortası, sigortalı kişinin staj veya çıraklık yaptığı süreleri emeklilik hesabına eklemesine olanak tanıyan bir borçlanma türüdür. Bu sayede, bireyler staj veya çıraklık dönemlerini sigortalılık süresine ekleyerek, emeklilik yaşını düşürebilir veya emeklilik maaşını artırabilirler.
Başvuru ve Belgeler:
Staj ve çıraklık sigortası başvurusu için Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) başvuru yapılması gerekmektedir. Başvuruda, staj veya çıraklık süresini gösteren belgeler ibraz edilmelidir. Bu belgelerin sağlanmasıyla birlikte, bireyler staj ve çıraklık dönemlerini borçlandırarak emekliliklerine olumlu yönde katkıda bulunabilirler.
Değişen Kurallar ve EYT Yasası:
EYT yasası ile birlikte staj ve çıraklık sigortası ile erken emeklilik fırsatı daha da genişletildi. Özellikle avukatlık ruhsatnamesi şartının kaldırılması, staj süresinin 1 yıla kadar borçlanılabilir hale gelmesi ve çıraklık sigortası için yaş sınırının 29’dan 35’e yükseltilmesi, bu alanda daha fazla kişinin avantaj sağlamasına olanak tanıdı.
Hesaplamalar ve Örnekler:
Staj ve çıraklık sigortası ile erken emeklilik hesaplamaları, sigortalılık süresi, prim gün sayısı ve prime esas kazancın ortalaması dikkate alınarak yapılır. Örnek olarak, 2000 yılında sigortalı olan ve 10 yıl sigortalılık süresi olan bir kişi, 1 yıllık staj süresini borçlandırırsa, emeklilik yaşı 48’e düşer.
Benzer şekilde, 2008 yılında sigortalı olan ve 20 yıl sigortalılık süresi olan bir kişi, 1 yıllık staj süresini borçlandırırsa, emeklilik yaşı 50’ye düşer.