Staj ve Çıraklık Sigortası mağdurları meydanlara iniyor

Ankara’da 21 Ocak Pazar günü düzenlenecek olan mitingle birlikte, “Staj-çırak hazineye yük değildir” diyen emekçiler, seslerini daha gür bir şekilde duyuracaklar. Geçen yıl 2 milyon 250 bin EYT’liye emeklilik hakkı verilirken, staj ve çıraklık dönemlerinin bu hak kapsamında değerlendirilmemesi büyük bir mağduriyet yaratmış durumda.

3308 sayılı Meslek Kanunu’yla staj ve çıraklık dönemi sigorta olarak tanımlanmasına rağmen, bu süreçte ödenen primler emeklilik hesaplamalarında dikkate alınmıyor. Sağlık ve iş kazası primleri ödenmiş olmasına rağmen, emeklilik primlerinin eksik yatırılması nedeniyle staj ve çıraklık dönemleri emeklilik hesaplamalarında göz ardı ediliyor.

EYT düzenlemesinden önceki staj ve çıraklık dönemlerinde sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 ve öncesine dayanan çalışanlar yararlanırken, bu tarihten önce staj ve çıraklık kaydı olanlar bu kapsama dâhil edilmedi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in “Staj mağduru diye bir kavram doğru değil” açıklamaları, staj ve çıraklık mağdurlarını daha da motive etti.

Staj ve çıraklık mağdurları, EYT kapsamına dahil edilmemelerine karşı tepkilerini göstermek amacıyla farklı illerde derneklerini kurarak örgütlenmeye başladılar. 20 ildeki derneklerini birleştirerek ‘Staj ve Çıraklık Sigortası Mağdurları Federasyonu’ adı altında güçlerini birleştirdiler.

Çalışmalarını hızlandıran mağdurlar, 3 Mart 2023 tarihi itibarıyla EYT başvurularının başlamasıyla birlikte seslerini daha yüksek tonla duyurmaya karar verdiler. Ancak, dönemin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’in stajı eğitim olarak nitelendirmesi ve EYT kapsamına dahil etmemesi, mağdurları daha da kararlı hale getirdi.

Staj ve Çıraklık Sigortası Mağdurları Federasyonu, bu süreçte birçok etkinlik düzenleyerek haklarını savundu. En dikkat çekici etkinliklerden biri, 10 Aralık 2023’te İstanbul Kartal Meydanı’nda gerçekleştirilen ‘Büyük İstanbul Buluşması’ mitingiydi. Binlerce mağdur, ellerindeki pankartlarla adalet taleplerini dile getirdi ve haklarının iadesini istedi.

Federasyon Başkanı Murat Bal, mitingde yaptığı açıklamada, “Staj ve çıraklık mağduriyetinin giderilmesini istiyoruz. Bir an önce yasamızı çıkarmaları gerekir” dedi. Son verilere göre, EYT düzenlemesine dahil edilmeyen staj ve çıraklık mağduru yaklaşık 240 bin emekçi, yeni bir düzenlemeyle hemen emekli olabilecek.

TÜİK verilerine göre, stajyer ve çırakların çalışan olarak gösterilmesine karşı çıkan CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, bu durumu “Hak verirken öğrenci, işçi sayısı açıklanırken işçi. Bu ne yaman çelişki” diyerek eleştirdi.

Staj ve çıraklık mağdurları, EYT gibi ikinci bir mağduriyet yaşamamak adına e-devlette görünen ilk işe giriş tarihlerinin emeklilikte de sayılmasını talep ediyor. Ayrıca, eksik yatırılan primlerin sorumlusunun kendileri olmadığını belirterek adalet istiyorlar.

Mağdurlar, son aylarda basın ve yayın organlarında çözüm önerilerinin sahaya inmeden yapıldığını ve gerçeklerle ilgisiz olduğunu vurgulayarak, somut çözümler talep ediyorlar. Mevcut iktidardan beklentilerini dile getiren mağdurlar, sorunlarının çözülmesini ve haklarının iadesini istiyorlar.

Ankara’da düzenlenecek miting öncesinde yapılan açıklamalarda, “Staj-çırak hazineye yük değildir” diyen emekçiler, seslerini geniş bir katılımla duyurmak için hazırlıklarını tamamladılar. Hak alma mücadelesinin zorlu bir süreç olduğunu belirten emekçiler, “Hak verilmez, alınır” şiarıyla kararlı bir şekilde mücadelelerine devam edeceklerini ifade ettiler. Ayrıca, yerel seçimlere yaklaşırken, oylarını muhtaç oldukları için değil, haklarını almaları için kullanmaları gerektiğini vurguladılar.