5 Haziran tarihinde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanacak enflasyon verileri, asgari ücret tutarının netleşmeye başlayacağı bir döneme işaret ediyor. Bu konuyla ilgili olarak Ekonomist Muhammet Bayram, CNN Türk’te yaptığı açıklamalarda dikkat çeken senaryolar ve beklentileri paylaştı. İşte, asgari ücrette beklenen zam oranları ve bunun ekonomik etkileri üzerine uzman görüşleri.
Asgari ücret, bir ülkedeki çalışanların temel geçim kaynağı olarak belirlenen ve devlet tarafından saptanan bir miktarı ifade eder. Türkiye’de asgari ücret, çalışanların yaşam standartlarını koruyacak düzeyde belirlenmeye çalışılırken, işverenlerin de maliyetleri gözetildiği bir denge üzerine kurulmaktadır.
Ekonomist Muhammet Bayram
Asgari ücrette dört farklı senaryonun oluşabileceğine dikkat çekti. Buna göre, Bayram’ın tahminlerine göre asgari ücrete yapılacak zam oranları şu şekilde belirlenebilir: %25 zam durumunda 10.634 TL, %30 zam durumunda 11.059 TL, %40 zam durumunda 11.910 TL ve kamu işçilerine yapılan zam referans alınıp aynı oranda artış yapılırsa %45’lik bir artışla 12.335 TL seviyesine ulaşabilir.
Ancak asgari ücretin belirlenmesi sürecinde sadece enflasyon oranları değil, işverenlerin talepleri, çalışanların yaşam maliyetleri ve ekonomik koşullar gibi birçok faktör dikkate alınmaktadır. Bu nedenle, asgari ücretin netleşmesi için çeşitli müzakerelerin yapılması gerekmektedir.
Öte Yandan
Asgari ücretin işverenlere olan etkisi de önemli bir konudur. Bayram’a göre, 500 dolar civarındaki asgari ücret kabul edilirse, işverenin maliyeti mevcut durumda 11.759 TL’dir. Ancak işverenlerin sigorta primlerinde yapılan indirimler ve vergi avantajlarıyla bu maliyetin azaltılması mümkündür. İşsizlik sigorta primi payı gibi unsurların azaltılmasıyla işverenlere ekstra bir katkı sağlanabilir.
Asgari ücretin belirlenmesindeki en önemli referanslardan biri de kamu işçilerine yapılan zam oranıdır. Bayram’a göre, bu zam oranı asgari ücretin belirlenmesinde önemli bir gösterge olabilir. Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı kamu işçilerine yapılan %45’lik zam oranı, asgari ücretin belirlenmesinde bir referans olarak alınabilir.
Ancak asgari ücretin belirlenmesinde sadece referans değerler değil, genel ekonomik koşullar, enflasyon oranları ve sosyal denge de gözetilmelidir. Asgari ücretin yaşam maliyetlerinin üzerinde belirlenmesi, çalışanların daha iyi koşullarda yaşamasını sağlayabilir ve ekonomik refahı artırabilir.