2023’ün ilk 6 ayı geride kalırken, birçok kişinin dikkati belirlenecek yeni asgari ücret rakamına odaklandı.
Bugün (13 Haziran), yaklaşık 7 milyon çalışanı etkileyecek olan yeni asgari ücretle ilgili süreç başlıyor. Asgari ücretin artmasıyla birlikte bir dizi değişiklik meydana gelecektir. Bu değişiklikler arasında işsizlik maaşı, askerlik ve doğum borçlanması, genel sağlık sigortası primleri, 65 yaş üstü aylıkları, engelli aylığı, isteğe bağlı sigorta primleri, staj ücretleri, asgari ücretle çalışanların rapor ücretleri ve bireysel emeklilik kesintileri bulunmaktadır.
İŞSİZLİK MAAŞI
Hürriyet gazetesinin haberine göre, işsizlik maaşı çalışanın ortalama brüt kazancının yüzde 40’ına kadar ödenmektedir. Ancak en yüksek işsizlik maaşı tutarı, aylık brüt asgari ücretin yüzde 80’ini geçememektedir. Yeni asgari ücrette yüzde 30 bir artış yaşandığında, en düşük işsizlik maaşı 5,125 lira olacakken, en yüksek işsizlik maaşı 10,250 lira seviyesinde olacaktır. Eğer yüzde 40 bir zam gerçekleşirse, en düşük işsizlik maaşı 5,519 lira olacakken, en yüksek işsizlik maaşı 11,039 lira olacaktır. Yüzde 50 bir zam gerçekleşirse, en düşük işsizlik maaşı 5,913 lira olacakken, en yüksek işsizlik maaşı 11,827 lira olacaktır.
KIDEM TAZMİNATI TAVANI NE KADAR OLACAK?
Şu anda mevcut asgari ücretle birlikte, bir asgari ücretli çalışanın kıdem tazminatı tavanı 10,008 lira olarak belirlenmiştir. Örneğin, aynı işyerinde 10 yıldır asgari ücretli olarak çalışan bir kişi, 100,080 lira tutarında bir kıdem tazminatı alacaktır. Eğer asgari ücrete yüzde 30 bir zam gerçekleşirse, asgari ücretlinin kıdem tazminatı tavanı 13,010 lira seviyesine yükselecektir. Yüzde 40 bir zam gerçekleşirse, kıdem tazminatı tavanı 14,011 lira olacakken, yüzde 50 bir zam gerçekleşirse 15,012 lira seviyesine çıkacaktır.
DOĞUM VE ASKERLİK BORÇLANMASI
Emekli olmak isteyen fakat yeterli prim gün sayısına sahip olmayanlar için tanınan doğum ve askerlik borçlanması tutarı da asgari ücret artışıyla aynı oranda yükselecektir. Şu anda en düşük prim günlük 106.75 lira, en yüksek prim ise 693.89 lira olarak belirlenmiştir. Asgari ücretin yüzde 30 artması durumunda en düşük prim tutarı 138.77 lira olacakken, yüzde 40 artması durumunda 149.45 lira, yüzde 50 artması durumunda ise 160.12 lira olacaktır. Asgari ücretin yüzde 30 artması durumunda en yüksek prim miktarı 902 lira olacakken, yüzde 40 artması durumunda 971.44 lira, yüzde 50 artması durumunda ise 1040.83 lira seviyesine yükselecektir.
GENEL SAĞLIK SİGORTASI PRİMLERİ
Asgari ücret zammıyla birlikte Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri de aynı oranda artış gösterecektir. Geliri brüt asgari ücretin üçte birinden az olan kişilerin primleri devlet tarafından karşılanmaktadır. Geliri bu sınırın üzerinde olan bireyler ise primlerini kendileri ödemektedir. GSS prim hesaplaması brüt asgari ücretin yüzde 3’ü üzerinden yapılmaktadır. SGK, 2023’ün ilk 6 ayı için aylık GSS primini 300.24 lira olarak belirlemiştir. Bu duruma göre, asgari ücrete yüzde 30 bir zam gelirse, en düşük GSS primi 390.3 lira, yüzde 40 zam gelirse 420.33 lira, yüzde 50 zam gelirse 450.36 lira seviyesine yükselecektir.
65 YAŞ VE ENGELLİ AYLIĞI
Yeni asgari ücretle birlikte 65 yaş aylığına yapılacak zam miktarı da değişiklik gösterecektir. Şu anda mevcut 65 yaş aylığı 2,604 lira olarak ödenmektedir. Eğer asgari ücrete yüzde 30 bir zam gelirse, 65 yaş aylığı 3,385 lira olacakken, yüzde 40 bir zam gelirse 3,645 lira, yüzde 50 bir zam gelirse 3,906 lira seviyesine yükselecektir.
Engellilik oranı yüzde 40-69 arasında olan bireyler için asgari ücrete yüzde 30 bir zam gelirse, engelli aylığı 2,072 lira olacakken, yüzde 40 bir zam gelirse 2,231 lira, yüzde 50 bir zam gelirse 2,391 lira seviyesine çıkacaktır.
Yüzde 70 ve üzeri engellilik oranına sahip olanlar için ise asgari ücrete yüzde 30 bir zam gelirse, engelli aylığı 3,109 lira olacakken, yüzde 40 bir zam gelirse 3,348 lira, yüzde 50 bir zam gelirse 3,588 lira seviyesine yükselecektir.